Gıda Genel

Gıda güvenliği, insan sağlığı için öncelikli konuların başında gelir. Bununla birlikte, bazı kirletici unsurlardan dolayı bu vazgeçilemez yaşamsal unsuru ciddi bir sağlık problemi olarak da karşımıza çıkabilmektedir.

Gıdaların neden olduğu sağlık sorunları içinde birinci sırayı, gıdalardaki mikrobiyolojik kirlenme almakta olup, ikinci sırada gıdalardaki kontrol edilmeyen kimyasal kirlilikler bulunmaktadır. Sonuçta önemli ekonomik kayıplar ve kısa-uzun vadeli sağlık sorunları ortaya çıkmaktadır.

Gıdaların neden olduğu sağlık problemleri arasında en sık gıda intoksikasyonları akut sorunlar olarak karşımıza çıkmaktadır. Son yıllarda gıdalar yoluyla insan vücuduna giren ve kronik sağlık sorunları açısından tehdit oluşturan maddelerin, gıdalara katılan kimyasalların (gıda katkı maddeleri) ve üretim sırasında istenmeden bulaşan veya zamanla bakteriler tarafından üretilen ve sekonder metabolit de denen kimyasalların gıda güvenliğini ve nihayetinde insan ve toplum sağlığını olumsuz yönde etkilediği görülmektedir.

Katkı maddeleri gerçekten de kimyasal maddelerdir, ancak gıdalarda bulunan ve yaşamamız için gerekli olan yağlar, karbonhidratlar ve mineraller gibi maddeler, diğer bir ifadeyle gıdaların kendileri de kimyasal maddelerden oluşmaktadır. İçtiğimiz su, soluduğumuz hava ve vücudumuzun da kimyasal maddelerden oluştuğu yüzyıllardır bilinen bir gerçektir. Gıda biliminde kimyasal madde kavramı içinde hava, su, tuz ve laboratuvarda sentezlenen kimyasallar gibi değişik maddeler yer almaktadır.

Bu maddeler arasında yukarıda belirtilen ve gıdanın yapısında doğal olarak bulunan maddeler dışında, gıdalara istenilmeden bulaşan kontaminant niteliğindeki maddeler ve gıdaya belirli amaçlar için istenilerek katılan katkı maddeleri yer almaktadır. Kontaminant gıdalarda istenilmeyen iz elementler, aflatoksinler, nitrozaminler ve benzerleri gibi oldukça toksik maddeler olup, gıdalara bulaşma yollarının önlenmesi için çeşitli çalışmalar yapılmakta ve gıdalarda bulunabilecek sınırları yasalarla belirlenmektedir. Gıda katkı maddeleri ise gıdalara istenilerek katılan maddeler olup, bu maddelerin özellikleri ve gıdalarda kullanım sınırları dünyada uluslararası düzeyde araştırmalarla ele alınan bir konudur.

Halen kullanılmakta olan veya kullanılması önerilen tüm katkı maddelerine toksikolojik değerlendirme uygulanmalıdır. Bu değerlendirmede, katkı maddelerinin kullanımı ile oluşabilecek birikim yapıcı ve sinerjist etkiler de dikkate alınmalıdır. Yalnızca bugüne kadar yapılan araştırmalarda tüketici sağlığına zarar vermeyen katkı maddelerinin kullanımına izin verilmelidir. Tüm katkı maddeleri sürekli kontrol altında tutulmalı ve kullanım durumları yeni bilimsel bulgular doğrultusunda gerekirse yeniden değerlendirilmelidir. Bir katkı maddesi her zaman onaylanmış bir spesifikasyona uygunluk göstermelidir. Martest Analiz Laboratuvarları, insan sağlığını etkileyen bu konuda doğru analizleri ile gıda güvenliğini sağlamaktadır.